محدوديتهاي پروژه در چند طبقه دستهبندي ميشوند ؟
برنامهريزي ، تصميمگيري در زمان حال براي آينده است . هر چه بتوان آينده را دقيقتر پيشبيني كرد و هر چه بتوان عوامل تاثيرگذار بر كار در آينده را بهتر شناخت و بهتر تحليل نمود ، آنگاه ميتوان انتظار برنامه موثرتر و كاراتري داشت . برنامهريزي در محيطي معنا مييابد كه در آن قيود و محدوديتهايي مطرح باشند ؛ اگر هيچ محدوديت و هيچ قيدي وجود نداشته باشد ، برنامهريزي بيمعناست . تصور نماييد در محيطي منابع بيپايان در دست باشند ، زمان تحويلي مشخص نشده باشد و كار را بتوان با هر كيفيتي تحويل داد ، در اين محيط هر كس ميتواند به هر شكلي رفتار كند و برنامهاي نياز ندارد .
متاسفانه ، جهان پيرامون ما آميختهاي است از محدوديتهاي گوناگون كه هر يك به شكلي اثر خود را بر كار ميگذارند ؛ سازمانهايي پيشرو هستند كه بتوانند عوامل تاثيرگذار بر كار را شناسايي و بر اساس ميزان تاثير آنها بر كار خود ، برنامهاي قوي تهيه نمايند و مهمتر از برنامهريزي ، تعهد كافي براي اجراي برنامه در خود ايجاد كنند . در اين گام به تشريح محدوديتهاي ششگانه پروژه ميپردازيم :
محدوديت اول : بودجه
بسياري از پروژهها به حدي سريع پول جذب ميكنند كه متوجه نميشويد ! بودجه اولين محدوديت تمام پروژههاي كوچك و بزرگ است . حتي در پروژههاي فرهنگي كه افرادي بدون دريافت كارمزد براي انجام كار قدم پيش ميگذارند نيز كمبود نفرات و کمبود اعتبار براي تهيه ملزومات ، محدوديت است . بودجهريزي پروژه ، از وظايف مهم برنامهريزان پروژه است و چگونگي تامين اعتبارات لازم براي پيشبرد اهداف پروژه از وظايف بسيار مشكل مديران است ! بهخصوص در پروژههاي بزرگ علاوه بر تامين اعتبارات براي فعاليتها ، چگونگي چينش فعاليتها و تعيين پيشنيازهاي آنها براي انجام موثر كار با توجه به زمان احتمالي اخذ اعتبارات مالي مهم هستند . مثلا نميتوان در يك سال كل زيرسازي يك بزرگراه را تمام كرد و بدون تهيه اعتبار براي روكش آسفالت آن ، منتظر رسيدن بودجه در سال بعد ماند ؛ باران و برف اثر مخربي بر روي زيرسازي خواهند گذاشت به گونهايكه بخشي از بودجه بايد صرف مرمت زيرسازي شود . در چنين مواقعي ميتوان بزرگراه را در قطعاتي مجزا به پايان رساند و قطعات را بهتدريج به يكديگر متصل نمود . در فازبندي كار و تعيين اندازه بهينه محدوده هربخش ، بودجه و چگونگي تامين آن از مهمترين عوامل است . مديران بايد اطلاعات دقيق اخذ بودجه و چگونگي تعهد مالي تامينكنندگان را دريافت و در اختيار برنامهريزان قرار دهند و در مدت اجراي پروژه ، به دقت ، اخذ بودجه از منابع را پيگيري كنند .