محدوديت چهارم : محيط

واقعيات محيطي بر پروژه‌ها موثرند . تامين بودجه ، تعيين ‌برنامه و چگونگي عملكرد افراد همگي از واقعيات محيط اجراي پروژه تاثير مي‌پذيرند . به‌ عنوان مثال اعضاي تيمي كه پروژه‌اي را با موفقيت به ‌اتمام رسانده‌اند ، ممكن ‌است در پروژه‌اي ديگر ناموفق باشند . ممكن ‌است شرايط محيطي حتي آب‌وهوا بر كار افراد ، تجهيزات ، صحت برنامه و ساير پارامترها تاثير گذارد . اغلب لازم ‌است تا پس ‌از مدتي كوتاه از كاركرد پروژه ، عمدتا بين پنج تا ده درصد پيشرفت پروژه ، بازبيني جامعي از چگونگي تامين بودجه ، برنامه و كاركرد افراد به ‌عمل آيد تا از انطباق كامل آنها اطمينان حاصل ‌شود . معمولا در اين مرحله تغييراتي در برنامه‌ها و اعضاي تيم پديد مي‌آيد چرا كه واقعيات محيط بهتر مشخص ‌شده و مدير و برنامه‌ريزان پروژه مي‌توانند براي مقابله با آنها برنامه‌ريزي كنند .

 

محدوديت پنجم : ابزار و تجهيزات

در برنامه‌ريزي هر پروژه‌اي فرض ‌مي‌شود كه ابزار موردنياز آن در زمان معين آماده ‌مي‌شود . بسته به نوع و اندازه پروژه ، ابزارهاي متفاوت و گاهي خاص براي انجام كارها لازمند ؛ در صورت حاضربودن آنها و درستي كاركردشان ، يكي از الزامات پروژه براي تكميل در زمان مقرر آماده‌است . اما تجهيزات ممكن‌ است خراب شوند ، بشكنند يا همزمان در دو يا چند پروژه درگير باشند . ابزار و وسايل ، هم به ‌لحاظ هزينه و بار كاري و هم به ‌لحاظ زمان تداركشان از جمله محدوديت‌هاي مهم پروژه هستند كه بايد در هنگام برنامه‌ريزي توجه لازم را به آنها معطوف داشت . گاهي تهيه ابزار و تجهيزات و تجهيز كارگاه پروژه (Mobilization) خود يك‌ پروژه بزرگ است ؛ درچنين مواقعي مدير پروژه مادر بايد تمام تمهيدات لازم را براي به ‌موقع آماده‌شدن تجهيزات و كارگاه و تنظيم همپوشاني فعاليت‌ها به كار برد .

 

 

محدوديت ششم : اتفاقات غيرمنتظره (Force Major)

نمي‌توان رفتار طبيعت را به‌ دقت پيش‌بيني كرد اما مي‌توان با توجه به داده‌هاي پيشين و نگاهي به تاريخ اثر بلاياي طبيعي را كم‌ نمود . شروع ‌كار زيرسازي باندپرواز فرودگاه در ابتداي فصل زمستان يا روكش‌كردن زمين خيس با آسفالت ، به‌ نظر هر كس غيرمنطقي مي‌رسد اما متاسفانه در هنگام برنامه‌ريزي ممكن ‌است ناديده ‌گرفته‌ شوند ؛ برنامه خوب برنامه‌اي است که همه عوامل موثر بر خروجي را شناسايي‌ کرده ، براي آنها چاره‌انديشي ‌کند . هزينه‌هاي بسياري به‌دليل بي‌توجهي به اين نكات به‌صورت مستقيم يا غيرمستقيم به پروژه يا استفاده‌كنندگان خروجي‌هاي آن وارد مي‌شود .

دركنار اين موارد قابل پيش‌بيني ممكن ‌است گاهي اتفاقاتي درمسير پروژه پيش‌ بيايند . زلزله ، وقوع‌جنگ و تغيير ناگهاني قوانين از جمله اين موارند ؛ هرچند نمي‌توان چنين بلايايي را پيش‌بيني نمود اما برنامه‌ريزان خوب بايد راهكارهايي پيش‌بيني‌ نمايند تا در صورت  وقوع ، پروژه كمترين آسيب را از آنها ببيند . دستورالعمل‌هاي تغيير و بندهاي فورس‌ماژور در قراردادها از اين مواردند ؛ به ‌ياد داشته ‌باشيم كه :

)همه‌ چيز را نمي‌توان پيش‌بيني نمود(